‘Houd je toch aan de regels!’ Er klinken negatieve geluiden over de mensen die op dit moment de regels overtreden en hoe slecht dat zou zijn. Ik denk dat we het eerst moeten hebben over iets anders. Voordat we roepen dat mensen die zich niet aan maatregelen houden niet deugen, is de vraag: deugen de regels? Helpen ze echt? Zijn ze goed voor het geheel?
Goede regels zijn hartstikke nuttig
Waar is jouw morele kompas, of volg je alles gedachteloos op? Dat kan ik me niet voorstellen. Regels zijn nuttig, zolang ze een collectief doel dienen én zolang ze haalbaar zijn. Zo ben ik groot fan van verkeersregels. Ze houden de boel veilig en overzichtelijk. Maar een stoplicht op een bospaadje is onzin. Hebben regels geen nut, of werken ze zelfs averechts, dan moeten we daar iets aan doen.
Burgerlijke ongehoorzaamheid is soms nodig
Zo is het met de coronaregels. Merken we dat regels onhaalbaar, onhoudbaar of nutteloos zijn, dan moeten we ze veranderen. Lukt dat niet via de democratische weg, dan moet het via demonstraties of burgerlijke ongehoorzaamheid. Zo betoogt ook Maxim Februari in dit messcherpe en kraakheldere opiniestuk.
Als je grens bereikt is, of als je ziet dat de grens voor je medemens bereikt is, dan moet je je laten horen. Dan is burgerlijke ongehoorzaamheid simpelweg nodig. Steeds meer mensen kunnen de regels niet meer dragen, zelfs wanneer ze gemotiveerd zijn om zich eraan te houden. Het ontbreekt steeds meer aan perspectief, en dat ontmoedigt.
Afstand houden van je dierbaren bijvoorbeeld is korte tijd nog doenlijk, maar na een jaar ongezond en schadelijk voor onze gezondheid. Voor iedereen ligt de grens ergens anders. Mondkapjes dragen, je kinderen laten testen, vaccinatiebewijzen, een zangverbod, wat voor de éen nog haalbaar is, is voor de ander geen optie meer – of nooit een optie geweest.
Meer lezen? Demonstraties. Het echte nieuws.
Opstaan omdat je niet meer stil kan zijn
Als je de kranten mag geloven, lopen er momenteel een heleboel stoute mensen rond. Mensen die lak hebben aan de regels, als ondeugende kinderen die snoepjes stelen uit de trommel. Het is nogal makkelijk om schande te spreken van ongehoorzame mensen. Toch is burgerlijke ongehoorzaamheid allesbehalve makkelijk. Je moet er veel voor overwinnen. Wij mensen zijn zo ingesteld dat we het liefst in de groep opgaan en gewoon doen zoals de rest. Ertegen opstaan is een daad. Tegen de richting in gaan is hartstikke eng. Dat doe je nooit voor de lol. Niet om een beetje rel te schoppen. Dat doe je omdat je diep in iets gelooft.
Wie nu protesteert, demonstreert of andere tegendraadse actie voert, doet dit omdat die niet meer stil kan zijn. Omdat het perspectief op de toekomst écht anders moet. Omdat de kaders onhoudbaar zijn geworden. En dat signaal hebben we met ons allen heel serieus te nemen.
Laat je inspireren door Vrouwen voor Vrijheid, Artsen Collectief, Verzet in Beeld, de Kleine Activist, Moederhart.